کشیدن دندان؛ راهنمای کامل و کاربردی از دکتر مهدی صابری
خلاصه سریع
کشیدن دندان زمانی پیشنهاد میشود که حفظ دندان منطقی/ایمن نباشد.
دو نوع اصلی داریم: ساده و جراحی (بهویژه برای دندان عقل نهفته).
مراقبتهای ۲۴ ساعت اول حیاتیاند: گاز استریل، استراحت، پرهیز از نی، سیگار و دهانشویه الکلی.
برای درد بعد از کار، ترکیب ایبوپروفن + استامینوفن معمولاً خط اول است (در صورت نبودِ منع پزشکی).
شایعترین عارضه: خشکی حفره (Dry Socket)، معمولاً ۱ تا ۳ روز بعد بروز میکند و نیاز به مراجعه دارد.
چرا ممکن است کشیدن دندان ضروری باشد؟
دلایل شایع
- پوسیدگی عمیق و گسترده که قابل ترمیم/عصبکشی نیست یا پیشآگهی بسیار ضعیف دارد.
- شکستگی عمودی ریشه یا ترکهای غیرقابل ترمیم.
- دندان عقل نهفته/کج که باعث درد، فشار به دندان مجاور، کیست یا تحلیل استخوان میشود.
- عفونتهای تکرارشونده (آبسه) که با درمانهای محافظهکارانه کنترل نمیشوند.
- دندان لقِ پیشرفته در بیماری لثه.
- آمادهسازی برای درمانهای ارتودنسی خاص (به ندرت).
تجربه مطب: خیلی وقتها بیمار با درد و آبسه مراجعه میکند و میپرسد «عصبکشی کنیم یا بکشیم؟» تصمیم نهایی بعد از معاینه، رادیوگرافی، ارزیابی میزان بافت سالم و شرایط لثه/استخوان گرفته میشود؛ اصل اول همیشه حفظ دندان است تا وقتی که منطقی و ایمن باشد.
آیا همیشه باید دندان را کشید؟
خیر. گاهی با عصبکشی، روکش، جراحی لثه یا درمانهای بازسازی میتوان دندان را نگه داشت. کشیدن آخرین انتخاب است، زمانی که حفظ دندان ریسک بالایی داشته باشد یا هزینه/فایده به نفع کشیدن و جایگزینی باشد.
فرآیند کشیدن دندان چگونه انجام میشود؟
آمادگی قبل از کشیدن
- شرح حال دارویی (رقیقکننده خون، ایزوتریتینوین، بیسفسفوناتها)، بیماریهای زمینهای، آلرژیها.
- رادیوگرافی پریآپیکال/پانورامیک برای تشخیص ریشهها، نزدیکی به کانال عصبی، سینوس و…
- آموزش مراقبتهای بعد از کار و برنامهریزی زمان مناسب (ترجیحاً روزی که فعالیت سنگین ندارید).
مراحل در مطب دکتر مهدی صابری
- بیحسی موضعی دقیق.
- لقکردن کنترلشده دندان با آسانسور/فورسپس (کشیدن ساده) یا برش لثه و برداشت مختصر استخوان (کشیدن جراحی).
- شستوشو، بررسی حفره و در صورت نیاز بخیه.
- گاز استریل برای ۳۰–۶۰ دقیقه برای ایجاد لخته پایدار.
بعد از کشیدن دندان چه میشود؟
- بیحسی چند ساعت میماند؛ مراقب گاز گرفتن گونه/لب باشید.
- مختصری خونآبه طبیعی است. خونریزی فعال را با فشار مداوم گاز استریل ۲۰ دقیقه کنترل کنید.
- درد و تورم در ۲۴–۷۲ ساعت اول بیشتر است و بعد رو به کاهش میرود.
انواع کشیدن دندان: ساده و جراحی
کشیدن ساده
برای دندانهایی که کاملاً رویش یافتهاند و ریشههایشان دسترسی خوبی دارد. زمان کار کوتاهتر و نقاهت سبکتر است.
کشیدن جراحی
وقتی دندان نهفته/نیمهنهفته است (پروندههای شایع دندان عقل)، یا ریشهها نامعمولاند. ممکن است نیاز به برداشت مختصر استخوان، برش لثه و بخیه باشد. ریسک تورم/کبودی و طول نقاهت کمی بیشتر است.
مراقبتهای بعد از کشیدن دندان (کلید موفقیت)
کارهایی که حتماً انجام دهید
- فشار گاز استریل ۳۰–۶۰ دقیقه اول.
- استراحت روز اول؛ سر کمی بالاتر از بدن.
- رژیم نرم و خنک (ماست، سوپ ولرم، پوره) و آب کافی.
- از ۲۴ ساعت بعد، شستوشوی بسیار ملایم با محلول آب نمک ولرم ۳–۴ بار در روز، بهخصوص پس از غذا.
کارهایی که انجام ندهید
- نی، فوت کردن، تفکردن شدید در ۲–۳ روز اول (جدا شدن لخته).
- سیگار و قلیان در ۲۴–۷۲ ساعت اول (ریسک خونریزی و Dry Socket). (NHS Forth Valley)
- دهانشویههای الکلی/خیلی قوی در ۲۴ ساعت اول.
- فعالیت سنگین/باشگاه روز اول.
کنترل درد (بر اساس شواهد)
- اگر منع پزشکی ندارید، خط اول معمولاً NSAID (مثل ایبوپروفن ۲۰۰–۴۰۰mg) + استامینوفن ۵۰۰–۱۰۰۰mg طبق دستور پزشک است. شواهد ADA استفاده از غیراپیوئیدها را ترجیح میدهد و در کشیدن ساده حتی منع مصرف اپیوئید توصیه میشود.
- اگر NSAID ممنوع است، استامینوفن تنها گزینه جایگزین رایج است (با نظر پزشک).
هشدار پزشکی: مصرف داروها باید با توجه به وضعیت سلامت شما و نسخه پزشک انجام شود—بهخصوص اگر فشار خون، زخم معده، مشکلات کبدی/کلیوی یا داروی رقیقکننده خون دارید.
خشکی حفره (Dry Socket)؛ شایعترین عارضه
- زمان بروز: معمولاً ۱ تا ۳ روز بعد از کشیدن.
- علائم: درد شدید تیرکشنده، بوی بد دهان، دیدهشدن استخوان در حفره.
- پیشگیری: پرهیز از نی/سیگار، مراقبت از لخته، رعایت بهداشت ملایم.
- درمان: نیازمند مراجعه؛ پانسمان دارویی/شستوشو و پیگیری.
کشیدن دندان در سعادتآباد تهران با دکتر مهدی صابری
اگر اطراف سعادتآباد، شهرک غرب و مناطق شمالغرب تهران هستید و نیاز به کشیدن دندان—از موارد ساده تا جراحی دندان عقل نهفته—دارید، در مطب دکتر مهدی صابری موارد زیر رعایت میشود:
- ارزیابی دقیق با رادیوگرافی دیجیتال و برنامهریزی شخصیسازیشده.
- مدیریت درد مبتنی بر راهنماهای علمی روز (ترجیح غیراپیوئیدها، آموزش کامل مراقبتها).
- محیط استریل، ابزار استاندارد و پیگیری منظم.
- امکان دریافت نوبت منعطف و آموزش پیش/پس از درمان بهصورت مکتوب.
نمونه واقعی (Case-mini): بیمار ۲۷ ساله با درد و التهاب مکرر دندان عقل نیمهنهفته. پس از عکسبرداری، کشیدن جراحی با حداقل برداشت استخوان انجام شد؛ با رعایت مراقبتها و پرهیز از نی/سیگار، روند ترمیم ظرف یک هفته عالی بود و درد روز سوم به نصف رسید. (الگوهای بالینی با شواهد Dry Socket و مراقبتهای پس از عمل همراستاست.)
هزینه کشیدن دندان؛ چه چیزهایی مؤثر است؟
هزینه به این عوامل بستگی دارد:
- نوع کشیدن: ساده vs. جراحی (نهفتگی، چندریشهای، نزدیکی به عصب).
- نیاز به بخیه/برداشت استخوان/زمان اتاق عمل.
- تصویربرداری و داروهای همراه.
- تجربه جراح و امکانات مرکز.
برای برآورد دقیق، بهترین کار معاینه + رادیوگرافی است؛ پس از آن هزینه شفاف اعلام میشود.
اشتباهات رایج بیماران
- برداشتن زودهنگام گاز استریل یا تف کردن/شستوشوی شدید در همان روز اول → لخته جدا میشود. (NHS England)
- مصرف نی و سیگار در ۲۴–۷۲ ساعت اول → افزایش ریسک Dry Socket. (NHS Forth Valley)
- خوددرمانی با مسکنهای نامناسب/دوزهای خطرناک بدون هماهنگی.
- فعالیت سنگین همان روز. (NHS England)
- بیتوجهی به علائم هشدار و دیر مراجعهکردن.
چکلیست سریع بعد از کشیدن
- گاز استریل ۳۰–۶۰ دقیقه، فشار مداوم
- غذای نرم و خنک، بدون نی
- استراحت؛ سر کمی بالا
- عدم شستوشوی شدید تا ۲۴ ساعت
- از روز دوم: آبنمک ولرم ملایم ۳–۴ بار
- مسکنها طبق تجویز (ترجیح غیراپیوئید)
- پرهیز از سیگار/قلیان حداقل ۲۴–۷۲ ساعت
- در درد شدید/بوی بد/تب: تماس با مطب
نمونه برنامه مراقبتی ۷ روزه
روز ۰ (روز عمل): گاز استریل ۳۰–۶۰ دقیقه، استراحت، غذای نرم/خنک، بدون نی/سیگار.
روز ۱: درد کمتر میشود؛ شروع آبنمک ولرم ملایم ۳–۴ بار.
روز ۲–۳: تورم و کبودی به اوج و سپس کاهش. مراقبتها ادامه دارد.
روز ۴–۷: بازگشت تدریجی به روال عادی؛ ورزش سنگین را تا پایان هفته عقب بیندازید. علائم هشدار = تماس. (NHS England)
یادداشت مهم (اعتماد و ایمنی)
این مطلب آموزشی است و جایگزین معاینه حضوری نمیشود. داروها و مراقبتها باید متناسب با وضعیت پزشکی هر فرد تنظیم شوند. در علائم هشدار (درد شدید رو به افزایش، خونریزی کنترلنشونده، تب، بوی بد دهان) حتماً تماس بگیرید یا مراجعه کنید.
آیا کشیدن دندان درد دارد؟
حین کار با بیحسی درد احساس نمیشود. بعد از کار، درد خفیف تا متوسط طبیعی است و معمولاً با ترکیب ایبوپروفن و استامینوفن (در صورت نبود منع پزشکی) کنترل میشود.
خشکی حفره (Dry Socket) کی رخ میدهد؟
معمولاً ۱ تا ۳ روز بعد از کشیدن دندان، با درد شدید تیرکشنده و بوی بد دهان همراه است. نیاز به مراجعه و پانسمان دارویی دارد.
بعد از کشیدن چه کارهایی را نباید انجام داد؟
در ۲۴ ساعت اول از شستوشوی شدید، دهانشویههای الکلی، نی و فعالیت سنگین پرهیز کنید. تا ۷۲ ساعت از سیگار و قلیان دوری کنید.
مراقبتهای مهم ۲۴ ساعت اول چیست؟
گاز استریل را ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فشار دهید، استراحت کنید، سر بالاتر از بدن باشد، غذای نرم و خنک بخورید و از تف یا فوت کردن خودداری کنید.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
درد رو به افزایش بعد از ۲ تا ۳ روز، خونریزی قطعنشدنی، تب یا بوی بد دهان از علائم نیاز به مراجعه فوری هستند.
سوالات متدوال
در این بخش، به رایجترین پرسشهایی که بیماران درباره کشیدن دندان دارند، پاسخ دادهایم. اگر شما هم با پرسشی روبرو هستید ، احتمالاً پاسخ خود را در میان پرسشهای زیر خواهید یافت.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، تیم پشتیبانی ما همواره آماده پاسخگویی به شماست.
نتیجهگیری و اقدام
اصل داستان: کشیدن دندان تصمیمی تخصصی است و وقتی راههای محافظهکارانه سودی ندارند، انتخابی ایمن و منطقی بهحساب میآید. رعایت مراقبتهای ۲۴–۷۲ ساعت اول—از حفظ لخته تا پرهیز از نی/سیگار—سرعت ترمیم و راحتی دوره نقاهت شما را چند برابر میکند. برای درد، معمولاً غیراپیوئیدها خط اولاند (با نظر پزشک).
دعوت به اقدام:
اگر دندانی دارید که دائماً درد/عفونت میدهد یا دندان عقلتان دردسرساز شده،
اگر برای کشیدن جراحی نیاز به مشاوره روشن و برآورد شفاف دارید،
همین حالا با مطب دکتر مهدی صابری در سعادتآباد تماس بگیرید و یک ویزیت ارزیابی دقیق رزرو کنید.
تماس سریع | مشاوره حضوری | نوبت آنلاین
